Chów i hodowla ryb
Według najczęściej spotykanej definicji stawy to płytkie zbiorniki wody stojącej lub przepływającej. Dzielą się głównie na karpiowe i pstrągowe, niemniej jednak gospodarka stawowa obejmuje również hodowlę innych gatunków ryb jak np.: lin, szczupak, amur, sum. Stawy mogą być utworzone w sposób naturalny (naturalne zagłębienia terenu wypełnione wodą) lub wykonane sztucznie (baseny betonowe lub z elementów prefabrykowanych oraz stawy ziemne wykopane w miejscu nadającym się do hodowli), a w ich zakresie spuszczalne i niespuszczalne. Stawy naturalne są przeważnie niespuszczalne, zaś sztuczne mogą zaliczać się do jednej i drugiej grupy.
Warunki klimatyczne, a zwłaszcza wieloletnia tradycja i przyzwyczajenia konsumentów, zarówno w Polsce jak i na obszarze działania naszego RZGW ograniczają produkcję stawową do dwóch głównych gatunków ryb: karpia i pstrąga. Gatunkiem dominującym w gospodarce rybackiej jest karp.
Wśród pozostałych gatunków ryb większe znaczenie gospodarcze ma jedynie produkcja pstrąga. Zaletą pstrągowej gospodarki rybnej jest możliwość uzyskania stosunkowo dużej produkcji z niewielkiej powierzchni. Pstrągi mają jednak duże wymagania środowiskowe (duża ilość wody, małe amplitudy temperatur, wysokie nasycenie wody tlenem). Sposób hodowli tych dwóch gatunków ryb jest różny, zarówno pod względem poboru wody, jak też jej odprowadzenia oraz ze względu na powierzchnię samych stawów. Wymagania obu gatunków determinowane są ich odrębnymi warunkami życiowymi.
Dlatego też prezentując gospodarkę na stawach rybnych w obszarze RZGW w Szczecinie dokonano podziału na hodowlę w stawach karpiowych oraz hodowlę w stawach pstrągowych.
Zapotrzebowanie stawów na wodę
Pod pojęciem zapotrzebowania stawów na wodę rozumie się nie tylko: nasycenie wodą dna stawowego czy napełnienie wodą całego stawu, ale w zależności od rodzaju prowadzonej hodowli, uzupełnianie ubytków wody, spowodowanych parowaniem i przesiąkaniem (stawy karpiowe) lub zapewnienie stałego przepływu wody niezbędnego dla stawów pstrągowych czy zimochowów. Stawowa gospodarka rybacka wpływa nie tylko na jakość odprowadzanej wody, ale również na gospodarkę wodną zlewni w aspekcie ilościowym. Pobór wody do celów zalewowych w okresie wiosennym, jej odpływ jesienią czy stały pobór i odpływ zaburzają reżim hydrologiczny cieków.
Odprowadzenie wód wykorzystywanych do hodowli ryb
powoduje zanieczyszczenie cieków biogennymi substancjami pokarmowymi. Problem dotyczy zwłaszcza stawów wykorzystywanych do hodowli ryb pstrągowych, które charakteryzują się ciągłym zrzutem wód pohodowlanych.
Wykorzystywanie wody do produkcji pstrągów wiąże się zawsze ze zmianą jej jakości, w wyniku wprowadzenia do urządzeń hodowlanych "substancji obcych" takich jak pasza, leki czy środki chemiczne stosowane w profilaktyce.
Stawy karpiowe opróżniane są po odłowach w okresie jesiennym. Przy tego rodzaju hodowli opróżnianie stawów powinno odbywać się z takim natężeniem przepływu, aby nie powodować naruszenia osadów dennych ze stawu lub uszkodzenia dna odbiornika. Z założenia zatem odprowadzenie wód pohodowlanych ze stawów karpiowych nie powinno mieć negatywnego wpływu na jakość wody w danej zlewni. Odrębnym zagadnieniem jest istnienie na obszarze RZGW w Szczecinie zlewni silnie nasyconych działalnością polegającą na hodowli pstrąga, gdzie presja na pobór wód jest tak duża, że spełnienie oczekiwań użytkowników mogłoby spowodować deficyt wód powierzchniowych na tym obszarze. Ten problem dotyczy głównie zlewni rzeki Wieprzy w jej dopływach.
Stawy, mimo iż wykorzystywane są głównie do produkcji ryb, pełnią również wiele innych funkcji. Rola, jaką odgrywają stawy w środowisku zależy od ich wielkości, położenia oraz sposobu prowadzenia gospodarki stawowej. Stawy rybne, oprócz znaczenia gospodarczego, poprawiają również lokalne warunki hydrologiczne. Mogą one regulować poziom wód gruntowych, a także stanowią rezerwowe zbiorniki wody w czasie suszy.